Kamus Demografi Pelbagai Bahasa, Edisi Kedua, Volum Bahasa Malaysia

Penolak tuntutan : Penaja Demopaedia tidak semestinya bersetuju dengan kesemua definisi yang terkandung dalam Kamus versi ini. Pengharmonian edisi kedua Kamus Demografi Pelbagai Bahasa adalah suatu proses berterusan. Sila rujuk laman perbincangan untuk komen selanjutnya.

310

Dalam banci, terdapat perbezaan antara penduduk bermastautin¹ atau penduduk de jure¹ bagi sesuatu kawasan, yang terdiri daripada penduduk yang biasanya tinggal di kawasan tersebut, dan penduduk sebenar², atau penduduk de facto² adalah penduduk yang berada di kawasan tersebut pada hari banci. Dalam penduduk bermastautin, mangkir sementara⁴ adalah termasuk dalam pemastautin tetap³ pada hari banci; penduduk sebenar terdiri daripada pemastautin dan pelawat⁵ atau penduduk sementara⁵. Dua kaedah bancian tersebut akan memberikan keputusan yang berbeza. Tempat di mana seseorang tinggal dipanggil tempat kediaman⁶. Bagi tujuan pentadbiran, mereka yang tinggal dalam komuniti yang besar (cth. sekolah berasrama, berek askar, penjara dll. (cf. 110-5*) selalunya akan dibanci secara berasingan. Mereka ini membentuk penduduk institusi⁷. Kaedah tertentu digunakan untuk membanci gelandangan⁸ atau orang yang tidak mempunyai tempat tinggal yang tetap⁸.

311

Di kebanyakan negara, kawasan luar bandar¹ ditakrifkan sebagai daerah pentadbiran di mana saiz penduduk adalah di bawah apras yang tertentu (selalunya 2,000). Kawasan-kawasan lain dipanggil kawasan bandar². Penduduk luar bandar³ adalah penduduk yang tinggal di kawasan luar bandar, penduduk bandar⁴ adalah penduduk yang tinggal di kawasan bandar. Definisi tertentu bagi penduduk luar bandar dan bandar mendorong untuk membezakan kategori pertengahan yang dirujuk sebagai penduduk separa bandar⁵.

312

Kepadatan penduduk¹ adalah indeks yang digunakan untuk menunjukkan hubungan antara penduduk dan kawasan di mana mereka tinggal. Indeks kepadatan² yang paling mudah diperolehi dengan membahagikan jumlah penduduk dengan kawasan dan umumnya diterangkan sebagai bilangan individu bagi setiap ekar, kilometer persegi atau baru persegi. The scatter of the population³ depends on the type of settlement⁴, grouped settlement⁵ or dispersed settlement⁶. Some writers have computed the population center⁷ of a given area by the methods used to find the center of gravity in applied mathematics; each individual in the population is given an equal weight.

313

Where the pattern of settlement of different populations is to be compared and other factors besides surface area are taken into account, comparative density indices¹ are sometimes computed. There are various such indices, among which we may mention the density of population per unit of cultivable area² and the density of the agricultural population per unit of cultivable area³. Occasionally these indices are based on the cultivated area⁴ rather than the cultivable area⁵. The density may also be expressed as a relation between population and total economic resources; the maximum potential density⁶ or population carrying capacity⁶, showing the relationship between resources and the maximum population that can be supported with these resources, may be considered. The concept of optimum density⁷, i.e., the density which will give the maximum real income per head with given resources, is used in population theory.