Kamus Demografi Pelbagai Bahasa, Edisi Kedua, Volum Bahasa Malaysia

Penolak tuntutan : Penaja Demopaedia tidak semestinya bersetuju dengan kesemua definisi yang terkandung dalam Kamus versi ini. Pengharmonian edisi kedua Kamus Demografi Pelbagai Bahasa adalah suatu proses berterusan. Sila rujuk laman perbincangan untuk komen selanjutnya.

520

Kekerapan relatif perkahwinan diukur melalui kadar perkahwinan¹ atau kadar nupsialiti¹, antaranya kadar perkahwinan kasar² yang memberikan nisbah bilangan perkahwinan kepada jumlah penduduk dalam sesuatu jangka masa. Nupsialiti lelaki³ dan nupsialiti wanita⁴ kebiasaannya adalah berbeza, dan boleh dikaji secara berasingan. Istilah nupsialiti lelaki³ dan nupsialiti wanita⁴ digunakan untuk kekerapan perkahwinan bagi berlainan jantina. Kadar perkahwinan umur tertentu⁵ boleh dikira dengan menjadi bilangan penduduk pada setiap jantina sebagai asas. Terdapat perbezaan antara kadar perkahwinan pertama⁶, yang merujuk kepada bilangan lelaki bujang atau wanita bujang (515-3 dan 4) berkahwin dengan jumlah lelaki bujang dan wanita bujang, dan kadar perkahwinan semula⁷ yang merujuk kepada bilangan perkahwinan semula kepada jumlah individu balu/duda dan bercerai. Kadar serupa boleh dikira mengikut umur atau kumpulan umur suami dan isteri apabila perkahwinan dikategorikan oleh umur ketika berkahwin⁸ bagi setiap pasangan; kadar tersebut dipanggil kadar perkahwinan umur tertentu⁹. Taburan pasangan mengikut umur perkahwinan membolehkan pengiraan min umur perkahwinan¹⁰ atau purata umur perkahwinan¹⁰ bagi sesuatu tahun atau jangka masa. Perbezaan umur antara pasangan¹¹ boleh dianalisis daripada pengelasan umur yang digabungkan¹² bagi pasangan.

521

Prevalens perkahwinan bagi lelaki atau wanita diukur melalui kadaran tidak pernah berkahwin¹. Ia kebiasaannya menyamai kadaran yang masih bujang² pada umur seperti 50 dan lebih di mana perkahwinan pertama jarang berlaku. Kadaran yang masih bujang pada setiap umur dalam kohort boleh dikira daripada kebarangkalian perkahwinan pertama³, sebagai contoh kadaran individu bujang pada umur x yang akan berkahwin sebelum umur mencecah x + 1, dengan andaian bahawa tiada kematian. Walau bagaimanapun, kadaran yang masih bujang kebiasaannya diperolehi daripada data banci sebagai kadaran bujang⁴ pada umur dalam kohort tertentu. Apabila terdapat pengelasan perkahwinan pertama mengikut umur pasangan, umur min perkahwinan pertama⁵, umur median perkahwinan pertama⁶ dan umur modal perkahwinan pertama⁷ boleh dikira. Dengan ketiadaan data berkaitan selang perkahwinan, kebiasaannya umur min singulat perkahwinan⁸ boleh dikira daripada data banci berdasarkan kepada kadaran bujang mengikut umur.

522

Jadual nupsialiti¹ menyerupai jadual hayat, dan ia menggabungkan pelbagai fungsi nupsialiti. Jadual nupsialiti kasar¹ mengandungi maklumat mengikut umur, kebarangkalian perkahwinan pertama (521-3) dan kadaran yang masih bujang (521-2), dan juga bilangan perkahwinan pertama² dalam kohort sesuatu saiz tertakluk kepada nupsialiti yang lazim dengan andaian bahawa tiada kematian; ia juga memberikan bilangan yang masih bujang³ pada pelbagai umur. Jadual nupsialiti bersih⁴ mengambilkira kematian dan juga nupsialiti dan kes khusus jadual susutan berganda (153-4). Jadual tersebut mengandungi pemandiri bujang⁵, pemandiri pernah berkahwin⁶, kebarangkalian kelangsungan hidup bujang⁷ dan jangkaan kehidupan tidak berkahwin⁸.

523

Kadar perceraian¹ boleh dikira melalui perlbagai kaedah. Kadar perceraian kasar² memberikan nisbah bilangan perceraian kepada purata penduduk dalam sesuatu tempoh. Nisbah perceraian kepada bilangan pasangan berkahwin kadangkala dikira dan dipanggil kadar perceraian penduduk berkahwin³. Jika perceraian ditaburkan mengikut umur individu yang bercerai atau tempoh masa perkahwinan, kadar perceraian umur tertentu⁴ dan kadar perceraian tempoh tertentu⁵ boleh dikira. Indeks lain kekerapan perceraian diperolehi dengan mengira bilangan perceraian bagi setiap perkahwinan baru⁶.

524

Apabila statistik asas yang diperlukan boleh diperolehi, kebarangkalian pembubaran perkahwinan¹ boleh dikira, smenunjukkan kebarangkalian perkahwinan bagi setiap jantina yang dibubarkan oleh kematian atau perceraian mengikut tempoh perkahwinan²; jadual pembubaran perkahwinan adalah aplikasi jadual hayat susutan berganda. Jadual perkahwinan semula bagi individu balu/duda dan bercerai boleh juga dikira tetapi indeks perkahwinan semula yang biasa digunakan adalah kekerapan relatif perkahwinan semula³, , sebagai contoh kadaran individu balu/duda atau bercerai yang berkahwin semula, selalunya diberikan umur balu/duda atau bercerai, dan selang antara balu/duda atau cerai dan perkahwinan semula. Maklumat seterusnya membolehkan pengiraan bagi min selang antara balu/duda dan perkahwinan semula⁴ dan min selang antara perceraian dan perkahwinan semula⁵.