Kamus Demografi Pelbagai Bahasa, Edisi Kedua, Volum Bahasa Malaysia

Penolak tuntutan : Penaja Demopaedia tidak semestinya bersetuju dengan kesemua definisi yang terkandung dalam Kamus versi ini. Pengharmonian edisi kedua Kamus Demografi Pelbagai Bahasa adalah suatu proses berterusan. Sila rujuk laman perbincangan untuk komen selanjutnya.

812

Statistik migrasi¹ dikumpulkan untuk mengetahui maklumat berkaitan dengan saiz migrasi, arah aliran migrasi dan ciri-ciri migran. Ketepatan fakta ini adalah bergantung pada kaedah kompilasi kerana kebanyakan statistik migrasi adalah penganggaran dan bukannya pengukuran yang tepat. Pengukuran langsung migrasi² memerlukan suatu sistem untuk merekodkan pergerakan apabila ia berlaku. Statistik migrasi yang paling lengkap dibangunkan daripada pendaftaran penduduk di mana kesemua perubahan penghuninya direkodkan. Ia membenarkan pengukuran migrasi dalaman dan antarabangsa dilakukan. Bagi negara-negara di mana pendaftaran penduduk adalah tidak wujud, sistem rekod pentadbiran tertentu yang tidak meliputi keseluruhan penduduk boleh digunakan bagi tujuan tertentu. Sehubungan itu, rekod pendaftaran pengundi³, rekod keselamatan sosial⁴ atau rekod pembayar cukai⁵ boleh memberikan maklumat berkaitan migrasi dalaman. Bagi tujuan migrasi antarabangsa, statistik adalah berasaskan kepada senaari penumpang⁷ bagi kapal dan kapal terbang. Kiraan bagi penduduk yang merentasi sempadan politik hanya memberikan data secara kasar; bagi kebanyakan kawasan yang mempunyai banyak trafik sempadan (803-2*), langkah khusus perlu diambil untuk membezakan antara migran dan pelancong⁸, yang tidak berubah tempat tinggal, individu dalam transit 801-11). Bilangan visa⁹ atau permit masuk⁹ dan bilangan permit kediaman¹⁰ atau permit kerja¹¹ yagn dikeluarkan juga boleh digunakan sebagai petunjuk kepada migrasi warganegara asing.

813

Maklumat yang dikumpulkan melalui banci dan tinjauan membolehkan pembangunan statistik berkenaan migran¹. Bergantung pada soalan-soalan yang ditanya, kebiasaannya ia mengandungi statistik migran masuk², statistik migran keluar² dan statistik tempat kelahiran³. Pendekatan ini mempunyai kekangan untuk kajian migrasi antarabangsa; di mana emigran tidak boleh diketahui sementara imigran adalah diketahui, apa jua negara asal mereka.

814

Apabila sukar untuk menentukan migrasi secara langsung, penganggaran secara tidak langsung terhadap migrasi bersih boleh diperolehi melalui kaedah residual¹ atau kaedah residu¹ di mana perubahan dalam populasi antara dua tarikh dibandingkan dengan perubahan yang disebabkan oleh pertumbuhan semulajadi; perbezaan antara dua keadaan menyumbang kepada migrasi. Kaedah perangkaan penting² adalah perbezaan antara jumlah perubahan penduduk yang dinilai dariapda dua banci dan pertambahan semulajadi (701-7) semasa tempoh antara banci. Kaedah nisbah ketakatan³ umumnya digunakan untuk menganggar migrasi bersih mengikut umur; di mana ia tidak memerlukan statistik kematian yang sebenar. Nisbah ketakatan boleh dihasilkan sama ada melalui jadual hayat atau melalui pembandingan banci yang berturutan, dan ia boleh digunakan untuk sub-populasi dalam satu banci bagi memberikan bilangan jangkaan mengikut umur semasa banci yang lain. Perbandingan antara populasi sebenar dan populasi jangkaan boleh digunakan untuk menganggarkan keseimbangan migrasi mengikut umur bagi sub-populasi. Sekiranya statistik tempat kelahiran⁴ (813-3) mengikut umur dan tempat tinggal semasa boleh diperolehi daripada dua banci yang berturutan, anggaran secara tidak langsung mengenai arus migrasi boleh dilakukan.

815

Istilah generik kadar migrasi¹ merujuk kepada sebarang kadar yang mengukur kekerapan relatif migrasi dalam populasi. Melainkan dinyatakan sebaliknya, kadar ini perlu digunakan sebagai kadar migrasi tahunan². Ia boleh diperolehi melalui nisbah antara purata bilangan pergerakanan semasa tahunan sepanjang tempoh tertentu kepada purata penduduk dalam tempoh tersebut. Kadar migrasi berih tahunan³ dan kadar migrasi jumlah tahunan⁴ adalah dikira dengan menggunakan maklumat yang bersesuaian dengan migrasi bersih dan migrasi jumlah. Indeks kekesanan migrasi⁵ atau indeks kekesanan⁵ adalah dikira sebagai nisbah antara migrasi bersih kepada jumlah migrasi dalaman dan migrasi luaran. Julat bagi indeks tersebut adalah daripada sifar, apabila ketibaan dan pelepasan adalah sama, kepada satu apabila migrasi adalah daripada satu hala sahaja.

816

Kadaran migran¹ boleh diperolehi dengan menghubungkan bilanagn migran dalam sesuatu tempoh kepada bilangan penduduk di kawasan atau dari kawasan mereka berhijrah. Apabila kadaran migran keluar² diperolehi dengan membahagikan bilangan penduduk yang berhijrah keluar dengan penduduk yang menetap di kawasan tersebut pada permulaan tempoh, dan kekal hidup pada penghujungnya, indeks ini mampu mengukur kebarangkalian berhijrah bagi penduduk yang terdedah. Selain itu, ia juga boleh digunakan untuk menyediakan unjuran penduduk yang mengambilkira migrasi secara berasingan. Tetapi penduduk lain kebiasaannya digunakan sebagai penyebut untuk mengira kedaran migran. Kadaran migran masuk³ diperolehi dengan membahagikan bilangan migran masuk di sesuatu kawasan dalam tempoh tertentu dengan penduduk kawasan tersebut pada penghujung tempoh; walau bagaimanapun, penduduk apda permulaan tempoh, atau purata penduduk pada permulaan dan penghujung boleh juga dijadikan sebagai penyebut. Kadaran migran masuk semasa hidup⁴ boleh diperolehi melalui maklumat berkenaan tempat lahir, membahagikan bilangan penduduk yang dilahirkan di luar kawasan tersebut dengan penduduk yang dibanci di kawasan tersebut. Kadaran migran keluar semasa hidup⁵ boleh diperolehi dengan membahagikan bilangan penduduk dalam sesebuah negara yang tinggal di luar kawasan asal sama ada dengan bilangan penduduk yang dilahirkan atau dengan penduduk yang masih hidup di kawasan tersebut. Apabila ciri-ciri migran seperti umur (322-1), pekerjaan (352-2) atau tahap pendidikan (342-1) adalah diketahui, indeks perbezaan migrasi⁶ digunakan untuk membezakan migran dan penduduk destinasi yang selebihnya. Indeks ini adalah bersamaan dengan kuantiti 1 tolak nisbah bagi akdaran migran dalam populasi yang mempunyai ciri-ciri yang dikaji kepada kadaran migran dalam populasi keseluruhan. Indeks perbezaan migrasi adalah bersamaan dengan sifar apabila penduduk dengan ciri-ciri tertentu mempunyai perilaku migrasi yang sama seperti populasi yang lain. Istilah migrasi pemilihan⁷ menunjukkan perbandingan antara migran masuk dan penduduk di kawasan asal (801-4). Apabila membandingkan ciri-ciri antara migran masuk dan penduduk di kawasan asal (801-5), istilah migrasi perbezaan⁸ atau perbezaan migrasi⁸ kadangkala digunakan.

817

Analisis migrasi longitudinal¹ memerlukan maklumat mengenai pergerakan berturutan bagi individu mengikut masa, kebiasaannya maklumat tersebut diperolehi daripada pendaftaran penduduk (213-1) atau tinjauan retrospektif (203-8). Beberapa ukuran lanjut mengenai migrasi diperolehi dariapda data jenis ini, seperti kebarangkalian migrasi pertama², ditakrifkan sebagai kebarangkalian sekumpulan bukan migran³ berumur x akan berhijrah kali pertama sebelum mencapai umur x + n. Kebarangkalian ini boleh digunakan untuk mengira jadual bukan migran⁴. Apabila digabungkan dengan jadual hayat (432-3) akan membawa kepada susutan kemandirian jadual bukan migran⁵. Begitu juga kebarangkalian migrasi mengikut turutan pergerakan⁶ boleh dikira melalui kadaran migran bagi turutan tertentu yang tidak melakukan pergerakan seterusnya dalam sesuatu selang. Kadar migrasi semua turutan⁷ adalah nisbah bagi pergerakan bagi kesemua turutan dalam sesuatu tahun kepada purata saiz penduduk bagi kohort (117-2) sepanjang tahun tersebut. Kadar-kadar yang terkumpul ini bagi sesuatu kohort menyediakan anggaran mengenai purata bilangan pergerakan⁸ tanpa mengambilkira kematian. Jadual kemandirian boleh digabungkan dengan jadual migrasi semua turutan⁹ umur tertentu untuk menganggarkan purata bilangan baki pergerakan bagi individu pada umur tertentu yang kematian adalah lazim.

818

Dalam mengkaji migran antara dua kawasan dalam sesuatu tempoh, ukuran yang biasa digunakan adalah indeks intensiti migran¹, yang diperolehi melalui pembahagian bilangan migran dari kawasan A ke kawasan B dengan bilangan penduduk di kawasan B pada penghujung sesuatu tempoh dan bilangan penduduk di kawasan A yang masih hidup pada permulaan sesuatu tempoh sehingga ke penghujungnya. Indeks ini dibahagikan dengan nisbah bagi bilangan migran kepada kuasa dua penduduk negara tersebut, yang akan menghasilkan indeks keutamaan migrasi². Apabila pengangka dihadkan kepada arus migrasi bersih, ukuran tersebut dipanggil indeks halatuju bersih³. Keberkesanan arus migrasi⁴ diukur dengan menghubungkan nilai mutlak bagi arus migrasi bersih dengan persilangan kasar (805-10).

819

Model migrasi¹ mempunyai dua kategori yang luas. Kategori pertama adalah berhubung dengan arus migrasi (803-9) antara dua kawasan mengikut pembolehubah sosial, ekonomi atau demografi. Pembolehubah-pembolehubah ini selalunya diklasifikasikan sebagai faktor penolak² apabila terdapat penolakan² dari kawasan asal, sementara faktor penarik³ apabila terdapat tarikan³ ke kawasan destinasi, dan sebagai halangan perantaraan⁴ antara kedua-dua kawasan tersebut. Model yang paling ringkas adalah model graviti⁵: di mana arus antara kedua-dua kawasan adalah berkadaran secara langsung kepada saiz populasi, dan berkadaran secara songsang kepada jarak⁶ antara dua kawasan tersebut. Model-model lain menganggap bahawa arus tersebut adalah berkadaran kepada peluang di kawasan destinasi, dan berkadaran secara songsang kepada peluang perantaraan⁷ antara kawasan asal dan destinasi. Model-model dalam kategori yang kedua adalah model stokastik (730-5) yang merujuk kepada individu berbanding populasi; model-model ini menghubungkan kebarangkalian berhijrah dengan beberapa ciri persendirian seperti umur atau sejarah migrasi yang lalu.